* * * * * * * * * * * * * *
Lutte de Classe n°186 - septembre-octobre 2017 αριθ. 186 - Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2017
* * * * * * * * * * * * * *
Τα πρώτα μέτρα του Mακρόν, από την εγκατάστασή του, εδώ και τέσσερις μήνες στο Ελιζέ, εκφράζουν στην πράξη αυτό που είναι, ποια είναι η κυβέρνησή του και η κοινοβουλευτική πλειοψηφία του: μια αστική κυβέρνηση για τους αστούς, και μπορούμε να πούμε, ξεκάθαρα αντεργατική.
Ο αστικός τύπος σχολιάζει το τέλος της περίοδους χάριτος για τον Mακρόν, αναφερόμενος στις δημοσκοπήσεις. Η δημοτικότητα του Εμμανουήλ Μακρόν καταρρέει με ταχύτερο ρυθμό από αυτήν του Φρανσουά Ολάντ. Αυτός ο τύπος, ο οποίος συνέβαλε τόσο πολύ ώστε να προβάλει την εικόνα του Mακρόν πριν από την εκλογή του, ο οποίος έκανε τόσα πολλά για να σκηνοθετήσει τις πράξεις και τις χειρονομίες αυτού του νεαρού τυχοδιώκτη, εκπλήσσεται από το γεγονός ότι η σαπουνόφουσκα έσπασε τόσο γρήγορα. Αυτός είναι ο μόνος ρόλος του αστικού τύπου να εντυπωσιάζω με φούμαρα.
Ο Mακρόν εκλέχτηκε για να υπηρετήσει την αστική τάξη όταν αντιμετώπιζει την παρατεταμένη κρίση της καπιταλιστικής οικονομίας και διεξάγει έναν πόλεμο μέχρις εσχατών ενάντια στους εργαζομένους. Ο Mακρόν δεν είναι ούτε καλύτερος ούτε χειρότερος από τους προκατόχους του, τον Σαρκοζί και τον Ολλαντ. Η μπουρζουαζία ευνόησε την άνοδό του στην εξουσία για να πάρει τη σκυτάλη από τα μεγάλα αναξιόπιστα κόμματα της αριστεράς-δεξιάς που εναλλάσσονταν. έτσι ώστε να "κάνει τη δουλειά", να λάβει όλα τα μέτρα που απαιτεί από το κράτος στον οικονομικό και τον κοινωνικό τομέα και, επιπλέον, να τα βγάλει πέρα με την κοινή γνώμη.
Η πολιτική του Mακρόν πηγάζει από την αντικειμενική οικονομική κατάσταση και τα συμφέροντα της μπουρζουαζίας σε αυτή την συγκυρία. Δεν υπήρξε ποτέ περίοδος χάριτος, δεν θα ήταν δυνατό να υπάρξει.
Το πρόγραμμά του δηλώνει την διάλυση του Κώδικα Εργασίας ως κεντρικό άξονα του πενταετούς του σχεδίου, ανακοινώνοντας συγχρόνως τη μείωση κατά 5 ευρώ της βοήθειας στέγασης (ΑPL) και την κατάργηση του φόρου περιουσίας και την αντικατάστασή του από ένα φόρο που απαλλάσσει πλήρως τα περιουσιακά στοιχεία προερχόμενα από μετοχές και χρηματοπιστωτικές επενδύσεις. Ο Μακρόν και ο πρωθυπούργος Φιλλιπ είναι αποφασισμένοι να πάρουναπό τα λίγα που έχουν οι φτωχότεροι για να τα δώσουν στους πλουσιότερους.
Άλλα παρόμοια μέτρα θα ακολουθήσουν αναπόφευκτα. Σε αντίθεση με τους περιοδικες εκσάρσεις του τύπου, η καπιταλιστική οικονομία δεν βγαίνει από την κρίση. Μόνο η πυρετώδης αύξηση των μετοχών στο χρηματιστήριο, αντανακλώντας ή προβλέποντας τη συνολική αύξηση των χρηματοπιστωτικών κερδών, εξήγει αυτές τις περιόδους αισιοδοξίας. Παρασιτικά κέρδη που αυτοτροφοδοτούνται αλλά δεν αναζωογονούν την παραγωγική δραστηριότητα.
Το τραπεζικό σύστημα, που σώθηκε από την κατάρρευση πριν από δέκα χρόνια, μεταξύ 2007 και 2008, χάρη στις άνευ προηγουμένου εισφορές κεφαλαίων από τα κράτη, πραγματοποιεί ρεκόρ: κέρδη 23 δισ. Ευρώ το 2016 για τους πρώτους έξι Γαλλικούς τραπεζικούς ομίλους. 27,8 δισ. Δολάρια για την JP Morgan, τη πρώτη αμερικανική τράπεζα. Οι πλουσιότερες γαλλικές εταιρείες (το CAC 40) έλαβαν κέρδη 75 δισ. Ευρώ το 2016, 32% περισσότερα από ό, τι το 2015. Μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2017 κέρδισαν 52 δις ευρώ κέρδη ( + 26%).
Τα λίγα αποτελέσματα που έχουν αυτά τα χρηματοπιστωτικά κέρδη στην παραγωγή υλικών αγαθών ή υπηρεσιών είναι στην πραγματικότητα το αποτέλεσμα των κερδοσκοπικών συναλλαγών.
Ας να αναφέρουμε ένα μόνο παράδειγμα: η προηγούμενη στασιμότητα της παραγωγής έχει οδηγήσει σε μείωση της ζήτησης πρώτων υλών, προκαλώντας την κατάρρευση των τιμών τους. Αυτή η κατάρρευση οδήγησε στο κλείσιμο αρκετών ορυχείων, στην απόλυση του προσωπικού τους και στην απόσυρση κεφαλαίων από αυτόν τον τομέα. Η κατάρρευση ήταν αναμφίβολα υπερβολική για μια σειρά πρώτων υλών. Οι κερδοσκόποι προβλέπουν σαφώς την επιστροφή του εκκρεμούς, ακόμη και χωρίς αύξηση της ζήτησης από τη βιομηχανία. Η πρόβλεψη ότι οι τιμές των πρώτων υλών θα αυξηθούν, αφού πρώτα μειωθούν σημαντικά, προσελκύουν κεφάλαια σε αναζήτηση βραχυπρόθεσμων κερδών. Προβλέποντας την ανάκαμψη της παραγωγής, η κερδοσκοπία την ενισχύει.
Τα κεφάλεια που πηγαίνουν στις βιομηχανικές επιχειρήσεις το κάνουν για συγχωνεύσεις και εξαγορές, εταιρειών από πιο ισχυρές. Οδηγούν σε αυξανόμενη συγκέντρωση κεφαλαίων, πάντα χωρίς παραγωγική επένδυση ή δημιουργία θέσεων εργασίας. Αντίθετα, οι αναδιάρθρωσεις, ως γενική συνέπεια αυτών των συγχωνεύσεων και εξαγορών, συνοδεύονται από περικοπές θέσεων εργασίας.
Όπως περιγράφει η Le Monde, "τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια ξεχειλίζουν, οι τράπεζες αγωνίζονται για να τους παρέχουν άφθονη και φθηνή χρηματοδότηση και ο πειρασμός να δημιουργήσουν όλο και περισσότερο χρέος είναι ισχυρός".
Ο κόσμος των χρηματοπιστών είναι και πάλι σε αναβρασμό. Το χρέος έφθασε σε νέα ύψη τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στην Κίνα, όχι μονό το δημόσιο χρέος αλλά και το χρέος των νοικοκυριών. Σχετικά μ΄ αυτό η Le Monde έγραψε (9-10 Ιουλίου 2017): "Το χρέος των αμερικανικών νοικοκυριών δεν ήταν ποτέ τόσο βαρύ ... Είναι 50 δισεκατομμύρια περισσότερα από το ρεκόρ που καταγράφηκε το τρίτο τρίμηνο του 2008 κατά τη διάρκεια της πτώχευσης της Lehman Brothers ", βάξοντας σαν επικεφαλίδα του άρθρου:" Τα σπέρματα της επόμενης οικονομικής καταιγίδας "!
Ο άνθρωπος του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου
Ο Mακρόν είναι και θα συνεχίσει να είναι ο άνθρωπος του μεγάλου κεφαλαίου, όπως και οι προκάτοχοί του. Και, στο πλαίσιο ενός όλο και περισσότερο χρηματιστικοποιημένου καπιταλισμού, είναι πάνω απ 'όλα υπηρέτης του χρηματοπιστοτικού κεφαλαίου. Με άλλα λόγια, θα συνεχίσει να λαμβάνει μέτρα που, πέρα από τις πολλαπλές μορφές που θα λάβουν, θα έχουν ως στόχο να βάλουν όλο και περισσότερα χρήματα στη διάθεση των χρηματοπιστωτών.
Αυτός είναι ο κοινός παρονομαστής μεταξύ της επιθυμίας του να συνεχίσει την ιδιωτικοποίηση, δηλαδή να αποσύρει από το ίδιο το κράτος τις λίγες επιχειρήσεις που του μένουν και την εγκατάλειψη των δημόσιων υπηρεσιών στην αρπακτικότητα του κερδοσκοπικού κεφαλαίου. Προφανώς, δεν είναι οι πολυλογάδες του Κοινοβουλίου που θα θέσουν εμπόδια στην πορεία αυτής της πολιτικής.
Όχι μόνο επειδή ο Μακρόν έχει συντριπτική πλειοψηφία. Είδαμε πως με την « επιχείρηση Μακρόν » οι πλειοψηφίες μπορούν να αλλάξουν, το πολιτικό προσωπικό είναι ευμετάβλητο και ανακυκλώσιμο. Είναι μόνο υποτελείς στην αστική τάξη, δηλαδή στο καπιταλιστικό σύστημα, στην ιδιωτική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής. Είναι στην φύση τους ή, πιο συγκεκριμένα, στον τρόπο που επιλέχθηκαν. Αλλά, όπως και ο Mακρόν, η κοινοβουλευτική πλειοψηφία υπόκειται στους οικονομικούς νόμους, δηλαδή στον νόμο του μεγάλου κεφαλαίου. Η ίδια αστική τάξη διαπιστώνει, και οι οικονομολόγοι της καταγγέλλουν, ότι η έκταση της ανεργίας, η έλλειψη της λαϊκής κατανάλωσης, οι πολιτικές λιτότητας, δηλαδή, τις περικοπές των δαπανών του κράτους υπέρ της κοινωνικής προστασίας αποτελούν ένα φρένο. Αλλά δεν μπορούν να κάνουν τίποτα μπροστά στην καταστροφική όρεξη των χρηματοπιστωτών.
Η αλλαγή της πολιτικής μπορεί να προέλθει μόνο από μια αλλαγή στον συσχετισμό δυνάμεων μεταξύ της αστικής και της εργατικής τάξης.
Η αλλαγή της πολιτικής μπορεί να προέλθει μόνο από μια αλλαγή στον συσχετισμό δυνάμεων μεταξύ της αστικής και της εργατικής τάξης. Η απόρριψη του Μακρόν από τους εργαζόμενους
Μετά από τέσσερις μήνες στην εξουσία, ο Μακρόν και η ομάδα του αππορρίφθηκαν συντριπτικά από ένα μεγάλο μέρος της εργατικής τάξης. Αυτό ίσχυε ήδη σε μεγάλο βαθμό πριν και κατά τη διάρκεια της εκλογής του και η πτώση του στις δημοσκοπήσεις αντικατοπτρίζει περισσότερο την αλλαγή της άποψης των μικροαστών απ 'ότι των εργαζομένων.
Η απόρριψη του Mακρόν εκδηλώθηκε ήδη στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών. Τα 10,6 εκατομμύρια ψήφων που συγκέντρωσε η Marine Le Pen, ένα ρεκόρ σε σύγκριση με τα συνηθισμένα της σκορ, προέρχονται εν μέρει από την αντίδραση ενός μέρους του λαϊκού εκλογικού σώματος το οποίο ψήφισε για να αντιταχθεί στο Mακρόν.
Αυτή η απόρριψη από τους εργαζομένους δεν θα μπορούσε παρά να ενισχυθεί από τις πρώτες αποφάσεις του. Η υπόσχεση του Mακρόν να ανανεώσει την πολιτική ζωή συγκεκριμενοποιήθηκε με το άνοιγμα της στην κοινωνία των πολιτών, η οποία απαρτίζεται από πρώην τραπεζίτες, αρχηγούς προσωπικού, ηγέτες των επιχειρήσεων και μια στρατιά νέων τυχοδιωκτών πλαισιωμένων από παλιές πολιτικές καραβάνες που εκφράζουν τη βαθιά τους περιφρόνηση για τον κόσμο της εργασίας.
Η εχθρότητα των εργαζομένων απέναντι στον Mακρόν είναι ενστικτώδης, αλλά όχι πολιτική συνείδηση των ταξικών τους συμφερόντων. Εκδηλώνεται πολιτικά όταν εκφράζει τον εαυτό της χρησιμοποιόντας οποιοδήποτε μέσο : την France insoumise (Ανυπότακτη Γαλλία) του Μελανσόν, η ακόμα το Front national (Εθνικό Μετώπο) της Marine Le Pen.
Τις περισσότερες φορές, εκφράζεται μόνο με απογοήτευση γενικά σε σχέση με την πολιτική ανακατεμένη με κατηγορίες εναντίον όσων, ψηφίζοντας υπέρ του Mακρόν, τον ανέβασαν στην προεδρία. Με αίσθημα αδυναμίας λένε : "δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα ", "την πατήσαμε πάλι για πέντε χρόνια". Πρώην απογοητευμένοι μαχητές διαδίδουν αυτές τις απόψεις.
Το λίγοτερο που μπορούμε να πούμε είναι ότι η εργατική τάξη είναι σήμερα αποπροσανατολισμένη απόλυτα στο πολιτικό επίπεδο. Αυτός ο αποπροσανατολισμός οφείλεται κυρίως στους απογοητευμένους πολιτικούς αγωνιστές που εγκαταλείπουν τον αγώνα.
Ωστόσο, η ταξική συνείδηση στηρίζεται βασικά στις κοινωνικές σχέσεις. Παρά την προδοσία των κομμάτων που εμφανίζονταν σαν εκπρόσωποι της εργατικής τάξης, παρά τη δειλία και τους συμβιβασμούς των ηγετών των συνδικάτων, θα ξαναγυρίσει.
Αυτό θα συμβεί αν αυτή η γενιά των απογοητευμένων αγωνιστών ξαναβρεί την εμπιστοσύνη της ; H οι νέες γενιές των εργαζομένων, αντιμετωπίζοντας τις δυσκολίες της περιόδου κρίσης, θα καταλάβουν την κενότητα του ρεφορμισμού, δηλαδή την αφέλεια να πιστεύουμε ότι ο καπιταλισμός μπορεί να τους εξασφαλίσει μια ζωή άξια του 21ου αιώνα;
Αυτό θα το δείξει το μέλλον! Είναι στα χέρια της νεολαίας της εργατικής τάξης, με τον ενθουσιασμό της, το θάρρος της, την ικανότητά της να αρνηθεί τον ατομικισμό, το ρητό « ο καθένας για τον εαυτό του », αυτές τις αξίες της αστικής ηθικής που γίνονται μάστιγα μια ενόχληση όταν μολύνουν τους εργαζομένους, των οποίων η δύναμη είναι συλλογική. Από την περιέργειά της, επίσης, όσον αφορά το πλούσιο παρελθόν του εργατικού κινήματος, τους αγώνες του για να απελευθερωθεί από την εκμετάλλευση και την καταπίεση της καπιταλιστικής τάξης. Η αφύπνιση της νεολαίας της εργατικής τάξης θα συμβάλει ασφαλώς στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης της παλαιότερης γενιάς. Αυτή, με τη σειρά της, μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει το ρόλο της για να μεταδώσει τις εμπειρίες του παρελθόντος, τις εργατικές παραδόσεις που προέρχονται από αυτό, τη συνείδηση οτι ανήκει σε μια κοινωνική τάξη αντίπαλη με αυτή των ιδιοκτητών. Αλλά αυτό θα γίνει αν δεν μεταδίδουν ταυτόχρονα ό, τι έχει διαστρεβλωθεί με την πάροδο του χρόνου, ό,τι έχει σαπίσει από τον σοσιαλδημοκρατικό ή σταλινικό ρεφορμισμό, την ψηφοθηρία, την εμπιστοσύνη στους αριστερούς πολιτικούς της αστικής τάξης. Αυτό θα γίνει αν προβάλλουν τις ταξικές μάχες και τον διεθνισμό αντί τον εθνικισμό.
Πολλοί αγωνιστές εργαζόμενοι, συνδικαλιστές ή μέλη συλλογών, ιδιαίτερα του PCF (ΚΚΓ), τώρα αντιπροσωπεύονται από την πολιτική του Μελανσόν, αν όχι από το δικό του πρόσωπο. Ο Μελανσόν βοηθάει στην εξαπάτηση της εργατικής τάξης, όπως έκαναν οι σταλινικοί για τόσο πολύ καιρό, αν και σε μικρότερη κλίμακα και με λιγότερα μέσα.
Όσο για το FN, το πιο δραματικό αποτέλεσμα της ανάπτυξης της επιρροής του στην εργατική τάξη είναι να ωθήσει στο τέλος μια εξέλιξη για την οποία οι σοσιαλδημοκρατικές και σταλινικές μεταρρυθμίσεις έχουν μεγάλη ευθύνη μέχρι την απόρριψη όλων των αξιών του εργατικού κινήματος, της κάθε ταξικής συνείδησης.
Ποια πρέπει να είναι η πολιτική των επαναστατικών κομμουνιστικών μαχητών στο πλαίσιο αυτό;
Χρησιμοποιήστε κάθε ευκαιρία για να δώσετε μια πολιτική έκφραση στην ταξική συνείδηση των εργαζομένων και να ενισχύσετε την αυτοπεποίθησή τους. Αυτό συνεπάγεται τη συμμετοχή και, όταν δίνονται οι δυνατότητες, να αναλάβουν την πρωτοβουλία των καθημερινών αγώνων, ακόμη και αν είναι προφανώς ήσσονος σημασίας.
Είναι αυτονόητο ότι είναι απαραίτητο να συμμετάσχουμε στις πιθανές πρωτοβουλίες των συνδικαλιστικών κέντρων, γνωρίζοντας πλήρως ότι ακόμη και οι λιγότερο φαινομενικές από αυτές, όπως το CGT, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες όπως αυτές της 12ης και 21ης Σεπτεμβρίου, το κάνουν έχοντας την πεποίθηση, σωστό ή λάθος, ότι δεν θα συγκλονιστούν.
Αλλά ταυτόχρονα πρέπει να εξηγήσουμε συστηματικά τον ρόλο του συνδικαλιστικού μηχανισμού στη διατήρηση της κοινωνικής τάξης, ακόμη και όταν προκύπτουν ως υποστηρικτές του κόσμου της εργασίας.
Σε καθημερινή ταραχή, πρέπει να καταπολεμήσουμε αυτή τη μορφή αποδυνάμωσης, η οποία συνίσταται στην επιβεβαίωση ότι ο Mακρόν, με την κοινοβουλευτική του πλειοψηφία που εκλέγεται για πέντε χρόνια, είναι πολύ ισχυρός για να τρίβεται. Το PCF, σε μια εποχή που ήταν πολύ ισχυρότερο από σήμερα, είχε ως επιχείρημα σοκ ότι ο de Gaulle ήταν μια ισχυρή δύναμη και ότι τίποτα δεν μπορούσε να είναι εναντίον του ... μέχρι το Μάιο του 1968! Αλλά η Mακρόν δεν είναι καν de Gaulle!
Εκονομική κρίση και πολιτική αστάθεια
Πολιτικά, θα εισέλθουμε αναπόφευκτα σε μια περίοδο αστάθειας. Δεν διακυβεύεται τόσο ο ετερογενής χαρακτήρας της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, αν και μπορεί... Σήμερα, την συνενώνει ο αρριβισμός. Αλλά αυτή η ένωση κρατάει μόνο όσο όλα πάνε καλά και καμία κοινωνική κατηγορία δεν δείχνει τη δυσαρέσκειά της, τουλάχιστον με αρκετό θυμό.
Αλλά θα υπάρξουν αναπόφευκτες αντιδράσεις στις μερίδες του πληθυσμού που είτε θα υποφέρουν άμεσα από κυβερνητικά μέτρα είτε θα θεωρήσουν ότι δεν υποστηρίζονται επαρκώς από το κράτος. Αυτό θα συμβεί αναπόφευκτα, επειδή ο χρηματοπιστωτικός τομέας είναι ακόρεστος.
Το βάρος των τραπεζών είναι όλο και πιο αφόρητο για μια πληθώρα μικροαστικών κατηγοριών, για τους χρεωμένους αγρότες, για τους βιοτέχνες και ακόμη και για τις μικρομεσαίες καπιταλιστικές επιχειρήσεις που έχουν δυσκολίες πρόσβασης στα δάνεια.
Ένας από τους παραλογισμούς της χρηματιστικοποίησης είναι ότι ενώ ο κόσμος λυγίζει υπό το βάρος των κεφαλαίων σε αναζήτηση κερδοφορίας, ακόμη και η μικροαστική τάξη ή οι μικρότεροι καπιταλιστές διαμαρτύρονται για την δυσκολία τους στον δανεισμό.
Η εξήγηση του αινίγματος είναι απλή. Για όσους κατέχουν μεγάλο κεφάλαιο, είναι προτιμότερο να ποντάρουν στα χρηματιστιριακά κέρδη, δηλαδή είτε άμεσα στην κερδοσκοπία, είτε στη χρηματοδότηση των εξαγορών επιχειρήσεων, από το να δώσουν χρήματα στις παραγωγικές επιχειρήσεις, δεδομένων των κινδύνων σε μία περίοδο αποτελμάτωσης των αγορών.
Ο παρασιτισμός του χρηματιστικού κεφαλαίου εκδηλώνεται κυρίως δια μέου του κράτους. Όσο περισσότερο το κράτος ευνοεί τους χρηματιστές, τόσο λιγότερα χρήματα έχει ακόμη και για ορισμένες κατηγορίες της αστικής τάξης.
Σε περιόδους κρίσης περισσότερο από ό, τι σε άλλες περιστάσεις, το κράτος, ενώ είναι το πολιτικό όργανο της αστικής τάξης στο σύνολό του, γίνεται όλο και περισσότερο το οικονομικό μέσο της αστικής τάξης, βιομηχανικών και χρηματοπιστωτικών ομάδων, μεταξύ των οποίων τα όρια τείνουν να εξαφανιστούν. Αναπόφευκτα θα υπάρξουν αντιδράσεις μεταξύ των κατώτερων μεσαίων τάξεων: εκείνων που αποτελούν μέρος του εργατικού κόσμου : μικροί αγρότες, βιοτέχνες, μικρέμποροι, φορτοεκφορτωτές ή οδηγοί ταξί ιδιωκτήτες των οχημάτων τους που κατέχουν τα οχήματά τους, όπως εκείνων που ζουν άμεσα ή έμμεσα από την υπεραξία που αποσπάται από την εργατική τάξη : οι ιδιοκτήτες μικρών καπιταλιστικών εταιρειών, νεόφυτων επιχειρήσεων, συμβολαιογράφων, εμπόρων, διακινητών και διαμεσολαβητών κάθε είδους.
Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει από ποια κοινωνική κατηγορία θα προέλθουν oi αντιδράσεις. Και το πραγματικό πρόβλημα για τους επόμενους μήνες είναι ότι τα συμφέροντα της εργατικής τάξης δεν εξαφανίζονται πίσω από τις αντιδράσεις άλλων κοινωνικών κατηγοριών.
Αν η πάλη κάποιας κατηγορίας της μικροαστικής τάξης είναι αρκετά αποφασιστική και αν δεν είναι πολύ μεγάλη, το κράτος θα της παραχωρήσει κάτι. Αλλά αυτό το κάτι, όσο λίγο κι αν είναι, το κράτος δεν θα το πάρει ούτε από τις τράπεζες ούτε από τις καπιταλιστικές βιομηχανικές ομάδες για να το δώσει σε μια συγκεκριμένη κατηγορία της μικροαστικής τάξης. Θα το παρεί κατ΄ανάγκη από τους εργαζομένους. Αν οι εργαζόμενοι αντιδρούν παθητικά δειλά στα χτυπήματα που τους καταφέρουν το μεγάλο κεφάλαιο και το κράτος, οι αγώνες της μικροαστικής τάξης θα στραφούν εναντίον τους, ακόμη και όταν τα συμφέροντα των μεν και των δε δεν είναι αντιφατικά. Για δώσει κάτι στους αγρότες που έχουν συντριβεί από τους καπιταλιστές των σούπερ μάρκετ, το κράτος δεν θα επιτεθεί στα συμφέροντα αυτών των τελευταίων, αλλά σ'αυτά των καταναλωτών. Η απορρόφηση του κοινωνικού συστήματος των ανεξάρτητων (RSI) από το γενικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης είναι κατί καλύτερο για ένα ολόκληρο τμήμα της μικροαστικής τάξης : τεχνίτες, εμπόρους, επαγγελματίες. Αλλά αυτό το δώρο προς τους «μικρούς», για να χρησιμοποιήσουμε την έκφραση της εφημερίδας Les Echos, γίνεται με βάση τις συνεισφορές των εργαζομένων.
Δεν πρόκειται μόνο για χρήματα. Ορισμένες πτυχές της μεταρρύθμισης του Εργατικού Κώδικα αποτελούν ένα παράδειγμα.
Τα όσα αφορούν τα συνδικαλιστικά δικαιώματα, και συγκεκριμένα τη συγχώνευση ορισμένων καθηκόντων για παράδειγμα τη συγχώνευση των ρόλων τριων εκπροσώπων : του προσωπικού, στο συμβούλιο εργαζομένων και στην επιτροπή υγείας, ασφάλειας και εργασιακών συνθηκών (CHSCT). Αυτό ικανοποίει την επιθυμία των αφεντικών των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Όσο για τις μεγάλες επιχειρήσεις, έχουν αρκετή πολιτική εμπειρία και πάνω απ'όλα τα οικονομικά μέσα για να αναγνωρίσουν τη χρησιμότητα των συνδικάτων, ειδικά όταν δεν είναι μαχητικά και «τα βρίσκουν» με τους εργοδότες. Έχουν τα μέσα να πληρώσουν για προιστάμενους του προσωπικού, γι΄αυτή τη δουλειά. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα. Για το σύνολο ή μέρος των εργοδοτών, το να απαλλαγούν από τα συνδικάτα, τους εκπρόσωπους, όλο το παιχνίδι των διαπραγματεύσεων, κερδίζει τόσο χρόνο όσο και χρήμα.
Παρά την προπαγάνδα της κυβέρνησης, που μεταδίδεται εφησυχαστικά από τα ΜΜΕ, η δυάλυση του Εργατικού Κώδικα, που ωφελεί ολόκληρη την καπιταλιστική τάξη, ωφελεί προφανώς τους πιο ισχυρούς. Ορισμένες πτυχές της μεταρρύθμισης είναι ακόμη ξεκάθαρα αφιερωμένες στις πολυεθνικές, όπως οι άδειες απολύσεων στη Γαλλία, παρόλο που τα κέρδη τους ευδοκιμούν στο σύνολό τις.
Μεταξύ άλλων κοινωνικών κατηγοριών που ενδέχεται να ξεσηκωθούν, πρέπει να αναφερθεί και η αστυνομία, της οποίας η διαμαρτυρία, λόγω του ρόλου της στην καταστολή, μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην κυβέρνηση.
Οι απειλές για τους εργαζόμενους είναι επίσης πολιτικές
Υπάρχει ένα είδος αγώνα που ξεκίνησε μεταξύ της εργατικής τάξης και αυτών των μικροαστικών κατηγοριών. Η εργατική τάξη θα έχει πολλά να χάσει όχι μόνο σε οικονομικό αλλά και σε ηθικό και πολιτικό επίπεδο, αν οι μικροαστικές κατηγορίες σηκώσουν τη σημαία διαμαρτυρίας.
Η διαμαρτυρία που προέρχεται από την μικροαστική τάξη, από τα στρώματά της που προσδίδουν μεγάλη αξία στην ιδιωτική ιδιοκτησία, και που συχνά περιφρονούν τους μισθωτούς, θα ευνοούσε μια ακόμα πιο ισχυρή έξαρση της αντίδρασης.
Υπάρχει, όμως, ένα ενδεχόμενο πιο απειλιτικό για την εργατική τάξη: ένα τμήμα του προλεταριάτου, που έπληξε η ανεργία και θάφτηκε στη φτώχεια, σπρωγμένο στο λούμπεν προλεταριάτο, θα μπορούσε να μετατραπεί σε στρατεύμα στους δημαγωγούς της ακροδεξιάς, είτε προέρχεται από το Front national (FN) (Εθνικό Μέτωπο) ή όχι.
Η απειλή δεν είναι πλέον απλώς υποθετική. Σε ορισμένες περιοχές, όπου η ανεργία είναι η πιο δραματική άπο αλλού, η μακρόχρονη και όπου η ελπίδα για εξεύρεση εργασίας μειώνεται, υπάρχει ήδη ένας αυξανόμενος αριθμός αντιδράσεων που χαρακτηρίζονται από ρατσισμό, μίσος κατά των μεταναστών ακόμη και εχθρότητα ενάντια σε όλα όσα προέρχονται από το εργατικό κίνημα. Και δεν είναι παράδοξο να σημειώσουμε ότι πρόκειται για περιοχές όπως το Βόρειο, Πακ ντε-Καλαί ή Λωρραίνη, όπου πριν από λίγο καιρό το Κομμουνιστικό (PC) ή το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) ή και τα δύο μαζί συγκέντρωναν τις ψήφους τους, όπου τώρα, μερικές φορές, πρώην μαχητές της PC ή συνδικαλιστές στράφηκαν προς το FN.
Είναι δύσκολο να μετρηθεί η έκταση του φαινομένου και ακόμη πιο δύσκολο να προβλεφθεί η εξέλιξή του. Θα εξαρτηθεί ουσιαστικά από την εξέλιξη της κρίσης, την επιδείνωσή της, τα σκαμπανεβάσματά της, τις αντιδράσεις των διαφόρων κοινωνικών στρωμάτων, δηλαδή τελίκα την ταξική πάλη. Οι μόνες απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα σχετικά με το μέλλον είναι αγωνιστικές απαντήσεις, δηλαδή να προσπαθήσουμε να σταματήσουμε αυτή την εξέλιξη και να ξαναδώσουμε στους άνεργους και τους φτωχους εργαζομένους που τώρα λοξοκοιτούν προς το F.N εμπιστοσύνη στην κοινωνική τους τάξη και προς τα συμφέροντα της. Τουλάχιστον όσο αυτό είναι δυνατό και προτού η ακροδεξιά τους μετατρέψει σε μπράβους του μεγάλου κεφαλαίου. Είναι σ'αυτό το κοινωνικό πεδίο, στο πεδίο των ταξικών συμφερόντων που είναι απαραίτητο να απευθυνθούμε, συνπεριλαμβανομένου και αυτού του κομματιού της εργατικής τάξης.
Δεν αρκεί να παλέφουμε ιδεολογικά ενάντια στον ρατσισμό, τον προστατευτισμό και τον σοβινισμό που εκφράζει το F.N. Πρέπει κυρίως να κατευθύνουμε την προπαγάνδα μας και την αγκιτάτσια μας στοχεύοντας το γεγονός ότι το FN, όπως άλλωστε και το κόμμα του Mακρόν, είναι ένα αστικό κόμμα που διευθύνεται από αστούς. Όχι μόνο αυτό το κόμμα δεν θα τους οδηγήσει να πολεμήσουν τη ρίζα του κακού, την καπιταλιστική οργάνωση της κοινωνίας, αλλά θα τους μετατρέψει σε μισθοφόρους του, σε εφεδρεία των δυνάμεων καταστολής για να διασφαλίσουν την εκμετάλλευση.
Η προπαγάνδα και η αγκιτάτσια να αμφισβητηθεί η πολιτική επιρροή του Μελανσόν σ'ένα τμήμα των εργαζομένων, ή τουλάχιστον η εκλογική του επιρροή, πρέπει τελικά να βασιστούν στην ίδια γραμμή. Δεν απρκεί να επικρίνουμε την επιπολαιότητα των ιδεών του όπως η έκτη Δημοκρατία, δηλαδή μετατροπή του Συντάγματος, ή η βλαβερότητα τους, όπως ο αντιγερμανικός σοβινισμός, η εθνικιστική ή δημαγωγική του ρητορική εναντίον των εργαζομένων που έχουν αποσπαστεί από άλλες ευρωπαικές χώρες. Δεν αρκεί να τον επικρίνουμε γιατί είναι καριερίστας η το παίζει σόλο, όπως λένε το PCF και τα μέλη του PS που κριτικάρανε και το ίδιο τους το κόμμα.
Αυτός ο Μελανσόν και οι άλλοι ανταγωνίζονται, αλλά με την ίδια πολιτική προοπτική: να ανασυγκροτήσουν μία νέα μορφή της Ένωσης της Αριστεράς. Θέλουν να ξανασερβίρουν στους ψιφοφόρους εργάτες τις ίδιες τετριμμένες αυταπάτες της εποχής του Μιτεράν, του Ζοσπέν ή της Ολλάντ, με τις ίδιες προβλέψιμες συνέπειες. Θα είναι η ίδια εξαπάτηση που δεσμεύει την εργατική τάξη εδώ και δεκαετίες και που, στην πορεία, συρρίκνωσε το ίδιο το PCF προς όφελος του Σοσιαλιστικού Κόμματος και στη συνέχεια το Σοσιαλιστικό Κόμμα προς όφελος του Μακρόν και του Εθνικού Μετώπου.
Πρέπει να επιτεθούμε στο Μελανσόν σε ταξικό επίπεδο. Ο Μελανσόν ίσως τάσσεται υπέρ μιας πολιτικής πιο ανοιχτής απενάντι στα προβλήματα των εργαζομένων, που ενδιαφέρεται περισσότερο για τις συνδικαλιστικές ελευθερίες. Αλλά αυτό μπορεί να είναι παρά κούφιες υποσχέσεις. Αν συμμετείχε στην κυβέρνηση, θα έκανε ό, τι θα του έλεγε να κάνει η μπουρζουαζία, γιατί ακόμα και σαν αντιπολίτευση ποτέ δεν επιτέθηκε στο μεγάλο κεφάλ;ιο. Όσον αφορά την συντριβή του καπιταλισμού, αυτός που το παίζει ποιητής, ούτε καν την ονειρεύεται. Αυτό και μόνο δείχνει ότι δεν μπορεί να ικανοποιήσει καμία σοβαρή απαίτηση της εργατικής τάξης : για να πάρει μέτρα που καλυτερεύουν την κατάσταση της εργατικής τάξης, να τερματιστεί η ανεργία και να εξασφαλιστεί ένας αξιοπρεπής μισθός, πρέπεινα να τα βάλει με το μεγάλο κεφάλαιο με μία αποφασιστικότητα που δεν έχει ο Μελανσόν αφού ανήκει στον πνευματικό κόσμο της αστικής τάξης.
Αν έρχοταν στην εξουσία, ο Μελανσόν, όπως και όλοι οι αριστεροί προκάτοχοί του, θα κυβερνούσε, σύμφωνα με την ισχυρότερη τάξη που κυβερνά την κοινωνία, την αστική τάξη, ειδικά τη μεγάλη μπουρζουαζία, που με το κεφάλαιό της και την αδιάκοπη στήριξή της από την κρατική συσκευή που έχει δημιουργήσει εδώ και αιώνες, την αστυνομία και το στρατό της.
O Μελανσόν δεν αντιπροσωπεύει τα συμφέροντα της εργατικής τάξης. Ο ίδιος δεν το ισχυρίζεται καν. Είναι το PCF, το οποίο περιφρονεί, ο οποίος χρησιμοποίησε τη μικρή εξουσία που του παρέπεμπε για να τον υποστηρίξει, το γκριό με το εργατικό εκλογικό σώμα.
Ένα ταξικό κόμμα, μία ζωτική ανάγκη για τους εργαζόμενους
Έχουν περάσει δεκαετίες από τότε που τα ρεφορμιστικά κόμματα, σοσιαλιστές και σταλινιστές, αφιερώνουν επίμονα τις πολιτικές τους προσπάθειες για να πείσουν τους εργαζόμενους τους εμπιστεύονται ότι μένοντας στο πλαίσιο της αστικής δημοκρατίας, μεσώ εκλογών, ψηφίζοντας σωστά, που οι εργαζόμενοι θα μπορέσουν να βελτιώσουν την θέση τους.
Για περισσότερα από τριάντα χρόνια, η εργατική τάξη κάνει και ξανακάνει αυτό το πείραμα που της δείχνει ότι είναι ένα χονδροειδές ψέμα και το να πιστέψει σ'αυτό ισοδυναμεί να πιστέψει σε αυταπάτες. Κανένας πολιτικός που λειτουργεί στο πλαίσιο της οικονομίας και της κοινωνίας όπως είναι τώρα, δηλαδή καπιταλιστικές, κανένα αστικό κόμμα δεν μπορεί να αλλάξει θεμελιωδώς τη μοίρα των εργαζομένωνμ ό,τι υπόσχεται για να εκλεγεί. Η εργατική τάξη πρέπει να χτίσει ένα κόμμα που εκπροσωπεί τα υλικά, πολιτικά και ηθικά της συμφέροντα, ένα κόμμα που τοποθετείται στον αντίποδα της αστικής πολιτικής και οργανώνει τους καθημερινούς αγώνες της. Ένα κόμμα το οποίο, από τη βάση μέχρι την κορυφή δεν δεσμεύεται καθόλου από την αστική τάξη και τα θεσμικά της όργανα. Αυτό σημαίνει όχι μόνο ότι αυτό το κόμμα δεν πρέπει να φοβάται να κλονίσει την αστική τάξη, αλλά ότι η καταστροφή της καπιταλιστικής οργάνωσης της κοινωνίας πρέπει να είναι ο θεμελιώδης σκοπός του, ο λόγος ύπαρξής του. Μόνο ένα τέτοιο κόμμα, ένα επαναστατικό κομμουνιστικό κόμμα, μπορεί να καθοδηγήσει τις καθημερινές προσπάθειες των εργαζομένων στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους.
Υπάρχει και κάτι άλλο. Η εργατική τάξη αυτής της χώρας δεν μπορεί να απομονωθεί από τον υπόλοιπο κόσμο, σε αντίθεση με τα χονδροειδή εθνικιστικά ψέματα, τα οποία δεν προέρχονται μόνο από το Εθνικό Μέτωπο. Πιστεύοντας ότι οι εργαζόμενοι της χώρας αυτής μπορούν να διαφυλάξουν τα εξευτελιστικά τους προνόμια, όπως το να τρώνε καθημερινά, κατάμεσα στον ωκεανό της φτώχειας που κυριαρχεί στα τρία τέταρτα του πλανήτη, δεν είναι απλώς απεχθές αλλά ηλίθιο. Οι ειδήσεις μας το θυμίζουν καθημερινά.
Οι τρομοκρατικές επιθέσεις στη Νέα Υόρκη, τη Βαρκελώνη, το Λονδίνο, το Παρίσι, το Βερολίνο, τις Βρυξέλλες και τη Στοκχόλμη μας θυμίζουν ότι είναι αδύνατο να απομονωθούμε από τον κόσμο.
Τα κύματα των μεταναστών μας το θύμιζουν μ'ένα διαφορετικό τρόπο. Η αλληλεγγύη μας με αυτούς που ο πόλεμος ή η φτώχεια διώχνει από τα σπίτια τους δεν πηγάζει μόνο από ένα βασικό ανθρώπινο συναίσθημα. Έχει την ρίζα της στην αναγνώριση ότι ο κόσμος είναι ένας και η ανθρωπότητα αδιαίρετη. Μπορούν να χτίσουν φράχτες στα σύνορα μεταξύ των λαών, μεταξύ των πλουσίων εθνών και των φτωχών εθνών, δεν θα μπορέσουν να καταστρέψουν τον οικονομικό και κοινωνικό ιστό που η ιστορία έχει υφάνει ανάμεσα σε όλους τους ανθρώπους αυτού του πλανήτη.
Η δική μας μπουρζουαζία μας θυμίζει σε αυτές τις εποχές κρίσης ότι ακόμη και τα μικροσκοπικά μας προνόμια των προλετάριων των ιμπεριαλιστικών χωρών πλούσιων σε σύγκριση με τους ταξικούς μας αδελφούς των φτωχών χωρών, μπορούν να αποσυρθούν και όντως έχούν να καταργούνται.
Ακόμη και το προνόμιο της σχετικής ειρήνης που γνωρίζει η Γαλλία και το πλούσιο δυτικό τμήμα της Ευρώπης από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση. Αυτό θα είναι αναπόφευκτο εάν η οικονομική κρίση συνεχίσει και επιδεινωθεί. Το να μιλάς για την ειρήνη είναι ένα όραμα του κόσμου από την σκοπιά των μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, και πιό ειδικά της μπουρζουαζίας. Για πολλούς λαούς η ιμπεριαλιστική ειρήνη ήταν συνώνυμη με τους πολέμους, σφαγές εδώ για το πετρέλαιο, εκεί για το ουράνιο, αλλού για την κατάκτηση των αγορών και παντού όταν ένας λαός σήκωνε το κεφάλι να διεκδικήσει δικαιώματα που ο ιμπεριαλισμός δενδεν ήθελε να του παραχωρήσει. Ας το παραδεχτούμε, εξετάζοντας τις αναφορές των ΜΜΕ από το Μοσούλ στο Ιράκ, από το Χαλέπι στη Συρία ή από το Άντεν στην Υεμένη, ότι ίσως προμηνύουν το μέλλον μας στο Παρίσι, το Λονδίνο ή τη Νέα Υόρκη.
Έτσι, εφ 'όσον δεν θα έχουμε καταργήσει τον καπιταλισμό και την ανταγωνιστικότητά του, τον ιμπεριαλισμό και τις συγκρούσεις συμφερόντων του, ακόμη και η ειρήνη είναι σχετική, εύθραυστη, πόσο μάλιστα η ευτυχία της ανθρωπότητας
Και το προλεταριάτο των ιμπεριαλιστικών χωρών, της οποίας είναι μέρος η Γαλλία, πρέπει να γνωρίζει ότι η ρίζα του κακού δεν είναι στη Μέση Ανατολή, ούτε στην Αφρική ούτε στην Ασία, αλλά στις μεγάλες ιμπεριαλιστικές χώρες.
Παρά την αιματηρή αναταραχή των φανατικών κακοποιών του Ισλαμικού Κράτους ή της αλ-Κάιντα, ακόμη και οι αιματηροί πόλεμοι στη Μέση Ανατολή προέρχονται από εδώ, από τις ιμπεριαλιστικές χώρες. Οργανώνονται από τα τοπικά επιτελεία και τελικά αποφασίζονται σύμφωνα με τα συμφέροντα των διοικητικών συμβουλίων αυτών των μεγάλων τραστ, των οποίων τα κεντρικά γραφεία βρίσκονται στη Νέα Υόρκη, το Παρίσι, το Λονδίνο ή τη Φρανκφούρτη. Αυτή είναι η καρδιά του μεγάλου κεφαλαίου, εδώ μπορούμε να το καταστρέψουμε οριστικά.
Όλα αυτά φαίνονται σήμερα έξω από την ακτήνα δράσης της εργατικής τάξης των ιμπεριαλιστικών χωρών, καταβεβλημένη, χωρίς αυτοπεποίθηση, χωρίς ταξική συνείδηση κάτω άπο το βάρος της αστικής τάξης, με την ενεργό συνεργασία των μεγάλων οργανώσεων που ισχυρίζονται ότι εκπροσωπούν τους εργαζόμενους.
Η εργατική τάξη, ωστόσο, εξακολουθεί να είναι η μόνη κοινωνική δύναμη ικανή να ανατρέψει την εξουσία της μπουρζουαζίας. Η πολιτική συνείδηση του αναντικατάστατου καθήκοντός της θα έρθει αναπόφευκτα. Από αυτή την πολιτική συνειδητοποίηση των εκμεταλλευόμενων εξαρτάται το μέλλον τους και το μέλλον του πλανήτη.
13 Σεπτεμβρίου 2017